F-gassen

Op 11 maart 2024 hebben de onderhandelaars van het Europees Parlement, de Raad van Ministers en de Europese Commissie een akkoord bereikt over de tekst van de nieuwe F-gassenverordening. We hebben de belangrijkste punten op een rij gezet. 

F-gassen

Afschaling f-gasquota

  • Snellere afschaling F-gasquota en vanaf 2050 mogen er helemaal geen F-gassen meer op de markt worden geplaatst in de EU (zie grafiek).
  • HFO’s en medische F-gassen (voor inhalatoren) vallen nu ook onder quota.

Certificering

  • Het blijft verplicht om gecertificeerd te zijn voor het werken met F-gassen. Dit geldt voor de monteurs (persoonscertificering) en de bedrijven waarvoor ze werken (bedrijfscertificering).
  • Er komt ook verplichte certificering voor het werken met alternatieven voor F-gassen, wat in de praktijk neerkomt op koolwaterstoffen (bijv. R290 en R600a), CO2 en ammoniak. Hiervoor wordt nu nog aanvullende wetgeving gemaakt door de Europese Commissie. 

F-gassen bij onderhoud/service

Bijvullen koelapparatuur:

  • Bijvullen van koudemiddel bij onderhoud of service aan koelapparatuur mag alleen als het GWP van het F-gas lager is dan 2500. Tot 1 jan 2025 geldt dit voor systemen met een inhoud van 40 ton CO2 en meer. Vanaf 1 jan 2025 geldt het voor onderhoud of service aan alle koelapparatuur, óók onder 40 ton CO2 eq.
  • Tot 1 jan 2030 is er een uitzondering voor gerecycled/geregenereerd koudemiddel met een GWP boven 2500, daarna mogen deze koudemiddelen helemaal niet meer gebruikt worden voor koelapparatuur.
  • Het gaat onder meer om R404 en R507.

 

Bijvullen klimaatregelingsapparatuur en warmtepompen:

  • Vanaf 1 jan 2026 mag bijvullen van klimaatregelingsapparatuur en warmtepompen alleen als het GWP van het F-gas lager is dan 2500.

  • Tot 1 jan 2032 is er een uitzondering voor gerecycled/geregenereerd koudemiddel met een GWP boven 2500, daarna mogen deze koudemiddelen helemaal niet meer gebruikt worden voor deze apparatuur.

 

Gebruik:

  • 2025: Alle koelapparatuur (onafhankelijk van inhoud): max GWP 2500; uitzondering tot 2030 voor geregenereerd gerecycled koudemiddel. 
  • 2026: Airco- en warmtepompapparatuur: max GWP 2500; uitzondering tot 2032 voor geregenereerd/gerecycled koudemiddel.
  • 2032: Alle koelapparatuur: max GWP 750 (geldt niet voor chillers); uitzondering voor geregenereerd/gerecycled koudemiddel.

 

Lekcontroles en logboek:

  • Voor installaties of apparaten gevuld met HFO’s (zoals R1234yf) geldt nu, net als voor HFK’s (zoals R410A of R32) ook een verplichte periodieke lekcontrole, boven een bepaalde inhoud. Bij HFO’s is dit niet vanaf 5 ton CO2-equivalent, zoals bij HFK’s, maar vanaf 1 kg
  • Dit geldt ook voor gemengde koudemiddelen, die bestaan uit HFK’s én HFO’s. Voorbeelden zijn de R-454-serie (een blend van R-32 en R-1234yf) en de R-449-serie (blend van R-32, R-125, R-134a en R-1234yf). Per vulling moet dus worden gekeken of het ‘HFO-deel’ van het koudemiddel boven 1 kg uitkomt.
  • Bij een installatie met een vulling van meer dan 100 kg HFO’s of 500 ton CO2 – eq. aan HFK’s, is een lekdetectiesysteem verplicht. Als zo’n systeem aanwezig is, dan wordt de periode tussen lekcontroles twee keer zo lang. Dus in de praktijk worden installaties boven deze vulling elke 6 maanden gecontroleerd, niet elke 3 maanden.

  • Als de HFO-installatie of -apparaat een periodieke lekcontroleplicht heeft, dan moet er ook een logboek aanwezig zijn.
  • Daarnaast is er de verplichte lekcontrole na een reparatie. Deze moet gedaan worden ten minste 24 uur na de reparatie en binnen 1 maand.
  • Deze 24-uur regel geldt niet voor mobiele apparatuur, dus deze mag wél direct na de reparatie worden gecontroleerd op lekken.

Productverboden

  • De productverboden stellen een datum waarna een product niet meer in de handel mag worden gebracht. Dat betekent dat na de ingangsdatum het betreffende product niet meer geproduceerd mag worden in de EU of geïmporteerd mag worden naar de EU. Dat betekent dus ook dat als het product wel vóór de ingangsdatum van het verbod in de handel is gebracht, het ná ingaan van het verbod nog gewoon verkocht en geïnstalleerd mag worden. Volgens de nieuwe F-gassenverordening (artikel 11.1) moet gedurende één jaar na ingaan van het verbod wel schriftelijk worden aangetoond dat het product inderdaad vóór de ingangsdatum van het verbod in de handel is gebracht.

Een aantal voorbeelden:

  • Vanaf 1 jan 2025 mogen single-splits met een inhoud van minder dan 3 kg, die F-gas bevatten met een GWP van meer dan 750, niet meer in de handel worden gebracht.
  • Vanaf 1 jan 2035 mogen alle nieuw in de handel gebrachte splits met een vermogen van 12 kW of lager geen F-gassen meer bevatten.
  • Vanaf 1 jan 2027 mogen alle nieuw in de handel gebrachte lucht/water splits met een vermogen van 12 kW of lager alleen nog F-gas bevatten met een GWP van minder dan 150.
  • Vanaf 1 jan 2027 mogen nieuw in de handel gebrachte chillers met een vermogen van 12 kW of lager alleen nog F-gas bevatten met een GWP van minder dan 150.